Depresja– znaczenie suplementacji w procesie fizjoterapii

Zaburzenia depresyjne stanowią coraz liczniejszą chorobę, może ona dotknąć wszystkich.Trudno mówić o dokładnej liczbie przypadków, bowiem depresja nadal często uważana za wstyd, objaw szaleństwa czy niezrównoważenia, a tak naprawdę jest to choroba jak każda inna w której istnieją efektowne sposoby leczenia. Z praktyki fizjoterapeutycznej wynika, że psychika ma znaczący wpływ na nasze ciało tj. postawe, wzorce ruchowe, z drugiej strony przewlekłe jednostki bólowe mogą powodować powstanie depresję. Składową leczenia zawsze są różne terapie, a pacjent powinien powinien być w ten proces zaangażowany. Dlatego uważam za istotne przybliżenie zagadnień z odżywiania jak i interakcji pomiędzy zabiegami szczególnie lekami a fizjoterapią.

Liczne badania udowodniły, że prawidłowe odżywianie ma znaczący wpływ na występowanie, objawy i łagodzenie depresji. Nieraz psychiatrzy zalecają w przyjmowaniu antydepresantów dodatkową suplementację .
 
Kwas foliowy to składnik mineralny, zaliczany do grupy witamin B, jest niezbędny do sprawnego funkcjonowania naszego organizmu. Ma on zastosowanie w przebiegu ciąży i rozwoju dziecka, ale także jest istotny w syntezie serotoniny i innych neurotransmiterów, które odpowiadają za nastrój.Nasz organizm nie jest w stanie syntezować kwasu foliowego, dlatego musi on być dostarczony z pożywieniem lub w postaci suplementów.Niedobory tego składnika mogą przyczynić się do schorzeń ogólnoustrojowych np. miażdżycy, zaburzeń pracy mózgu i spadku funkcji poznawczych takich jak; pamięć, uwaga.
 

Kwasy omega- 3 - stanowią ważny składnik błon komórkowych neuronów, pełnią role w przekazie sygnałów komórkowych, a także w różnicowaniu komórek i zdolności do ich przetrwania , zatem to ważny budulec dla tkanki mózgowej i syntezy hormonów. Kwasy w znacznie mierze pomagają zachować zdrowie, zwiększają odporność, łagodzą objawy cukrzycy typu 2. W badaniach potwierdzono ich wpływ na regulację nastroju, bowiem ich deficyt koreluje jako czynnik ryzyka do wystąpienia chorób afektywnych. Wykazano, że prawidłowe wartości zmniejszają demencję, wpływają korzystnie na funkcje poznawcze, łagodzą pobudzenie i agresje w sytuacjach stresowych, łączenie z lekami antydepresyjnymi może wypłynąć na lepszy efekt leczenia. Cennym źródłem kwasów omega – 3 są: tłuste ryby morskie np. tuńczyk, wątróbka z dorsza, makrela, łosoś norweski, śledzie, sardynki)

Tryptofan. Jest to aminokwas egzogenny (pochodzenia zewnętrznego) z którego syntezy powstaje serotonina, potocznie nazywana hormonem szczęścia. Duża liczba lekarstw przeciwwdepresyjnych działa przez zwiększanie w różny sposób stężenia serotoniny lub też samo uwrażliwienie komórek nerwowych na jej działanie. Prawidłowe wartości Tryptofanu zmniejszają nasilenie objawów depresyjnych, poprawiają działania leków, a także wykazano wpływ na zmniejszenie liczby samobójstw. Zatem by zwiększyć ilość serotoniny należy spożywać produkty bogate w ten aminokwas, znajdziemy go w: rybach (szczególnie w halibucie i dorszu), nasionach dyni, słonecznika, soi , serze parmezanie, bananach, awokado, jajkach, indyku.

Magnez. Niedobór powoduje łagodne stany zapalne, prowadzi do uszkodzeń receptorów NMDA w mózgu odpowiedzialnych za regulację nastroju. Suplementacja magnezem wykazała korelacje z zmniejszeniem objawów depresji tj, niepokoju, spadku apetytu, lęku i zaburzenia snu. Niedoboryzaobserwowano także u osób narażonych na stres. Magnez pełni istotną rolę we wszystkich procesach fizjologicznych organizmu, działa uspokajająco, znany jest jego korzystny wpływ w stanach napięcia przedmiesiączkowego. Jednym z najbogatszych źródeł jest gorzkie kakao, czekolada, kasza gryczana, orzechy, rośliny strączkowe, płatki owsiane, pieczywo pełnoziarniste. Według danych z Uniwersytetu Medycznego z Łodzi obecne warzywa zawierają 10 razy mniej magnezu niż 30 lat temu

Cynk Działa regulująco na przekaźniki nerwowe, na gospodarkę hormonalną, wpływając na aktywność receptorów NMDA- zaangażowanych w procesy pamięci i uczenia się, stymuluje układ immunologiczny, chroniąc przed chorobami. W niedoborach cynku zauważono liczne objawy somatyczne, neurologiczne i psychopatyczne w znacznej części pokrywające się z objawami depresyjnymi. Z drugiej strony niskie jego wartości we krwi zauważono u osób chorujących na depresje. W testach klinicznych zauważono korelacje cynku z leczeniu depresji poporodowej i lekoopornej, a także wzrost skuteczności samych leków przeciwdepresyjnych. Duże ilości cynku znajdują się w w kapuście, ogórkach, selerze, zielonym groszku, skorupiakach i mięczakach (ostrygi, małż, krewetki). W ilościach istotnych znajdziemy go także w drobiu, rybach, pieczywie pełnoziarnistym, pestkach dyni i słonecznika, orzechach.

Selen- jeden z najbardziej niedocenionych minerałów mogących mieć wpływ na znaczne obniżenie nastroju, lęki, pogorszenie funkcji poznawczych. Reguluje pracę tarczycy, której niedoczynność może nasilić depresje. Wykazano też działanie selenu w zmniejszaniu bólów reumatycznych i zwiększaniu ruchomości stawowej. Im niższy poziom we krwi tym częściej obserwowano zaburzenia depresyjne. W Testach zauważono poprawę samopoczucia np. wzrost pewności siebie po stosowaniu 15 tygodni diety z dużą zawartością selenu. Dieta: brokuły, brukselka, cebula, czosnek, pełnoziarniste produkty zbożowe, otręby, żótłko jaj, orzechy brazylijskie, kapusta, groch, fasola, maślaki, kurki, glony

Witamina B12, jej niedobory związane są z chorobami mentalnymi tj: depresje, paranoje, zaburzenia pamięci, zmienne nastroje, demencje starcze. Podobnie jak kwas foliowy bierze udział w metabolizmie homocysteiny. Suplementacja B12 przynosi bardzo dobre efekty w przypadku depresji, szczególnie u osób starszych, zmniejszenia jej nasilenia i skurczliwości objawów. Witaminę B 12 znajdziemy w produktach pochodzenia zwierzęcego, rybach, drobiu, mleku , jajach.

Witamina B6 – ważna w syntezie serotoniny z tryptofanu. Jednym z objawów niedoboru mogą być stany depresyjne,. Wpływ podawania witaminy B6 na skuteczność leków przeciwdepresyjnych nie jest jeszcze w pełni udokumentowany. Bogate źródła: otręby, kiełki pszenicy, kukurydza, słonecznik, wątróbka, ryby, orzechy.

Żelazo ma duży związek z depresją, ponieważ pacjenci z niskim jego poziomem są czterokrotnie narażenie na rozwój choroby. Znaczenie tego biopierwiastka na czynność układu nerwowego jest znaczące. Jednym z pierwszych objawów niedoboru są: apatia, zaburzenie koncentracji i uogólnione zmęczenie. Bogate źródło znajdziemy w polędwicach wołowych, jajku, orzechach laskowych i natce pietruszki. Aby poprawić wchłanialność żelaza należy spożywać je w obecności produktów bogatych w witaminę C (papryka, chrzan, soki owocowe), zaś jego wchłanianie zakłóca kwas fitynowy (płatki owsiane i otręby) i kwas szczawiowy obecny z szczawiu, czarnej herbacie, czy rabarbarze.

Witamina A, E, C, karoteny, cynk, koenzym Q 10, glutation, cysteina– nalezą do antyoksydantów, które neutralizują wolne rodniki przekształcając je w formy nieaktywne. Ich wartości w depresji były obniżone, zmniejszając tym samym pracę mózgu i działanie przekaźników nerwowych. Produkty zawierające koenzym Q10: olej, podroby, ryby, brokuły, produkty pełnoziarniste. Należy zaznaczyć iż składnik jest wrażliwy na wysoką temperaturę, jego zawartość zmniejsza się podczas gotowania oraz długiego przechowywania

Polifenole – substancje pochodzenia roślinnego mających zdolność wiązania jonów metali i wzmacniania działania enzymów antyoksydacyjnych, mają działanie przeciwzapalne. Udowodniono, że odżywianie bogate w polifenole wpływa pozytywnie na funkcje poznawcze np. spostrzegawczość, uczenia się i pamięć, zmniejszając ryzyko chorób neurodegeneracyjnych np. choroba Alzheimera i Parkinsona. Można je odnaleźć w kurkuminie, resweratolu (czerwone wino, jagody, skórki czerwonych owoców, jabłka, śliwki,czereśnie). Polifenole zawarte są także w zielonej herbacie działają na dendrogenezę – sposób łączenia się komórek nerwowych, u osób chorych na depresje proces ten zakłócony jest przez pochodne tlenu.

Picie zielonej herbaty udowodniono że zmniejsza nasilenie objawów depresyjnych i poprawia funkcje poznawcze potwierdzają to naukowcy z japońskiego Uniwersytetu Tohoku. Wyniki wykazały, że picie czterech lub więcej filiżanek zmniejsza ryzyko zapadalności o 44% niż u osób rzadziej spożywających tego naparu. Prawdopodobnie za pozytywne działanie odpowiada aminokwas teranina. Sugerowana jest także, że zielona herbata stymuluje obwody nerwowe powiązane z czuciem przyjemności.

Szafran -to dość dobrze znana przyprawa produkowana z roślin krokusa. Próby leczenia depresji podjęto się w Persji. Stwierdzono, iż odpowiednia ilość szafranu ma podobne działanie jak Prozaku- leku antydepresyjnego.

Probiotyki, według niedawnych doniesień oprócz sprzyjania wzrostowi dobroczynnych bakterii w jelitach wykazały działanie neurotropowe. Badania wykazały zmniejszenie subiektywnego lęku, poprawę samopoczucia a także potwierdzone rezonansem zmniejszenie aktywacji mózgu na negatywne bodźce stresowe, pod kątem wydzielania kortyzolu.

Witamina D we współczesnej literaturze naukowej zmieniała swój status z witaminy na hormon. Wykazano działanie regulujące procesy zapalne w mózgu i innych narządach, przyczyniając się do prawidłowego działania układu odpornościowego, modyfikuje aktywność układu regulującego odpowiedź na stres- działając na adrenalinę, noradrenalinę i dopaminę chroni ośrodkowy układ nerwowy przed deficytami serotoniny i dopaminy. Witamina D ma krytyczne znaczenie w rozwoju mózgu, powstawaniu komórek nerwowych i nowych połączeń pomiędzy nimi i jego neruroplastycznośći, czyli dostosowania i kompensacja zmian. Jej deficyt może powodować opóźnienie procesu zdrowienia po urazie mózgowym i/ lun nasilać objawy kliniczne, jest to bardzo ważne w procesie fizjoterapii osób np. po udarze. Nie można przeceniać przyczynowego powiązania pomiędzy depresją a witaminą C, ale wyniki bada potwierdzają istotną zależność pomiędzy jej deficytem a ryzykiem wystąpienia tego zaburzenia.Wg Badaczy Cannela i Hollisa w przypadku dorosłych osób o jasnej karnacji do utrzymania witaminy D na dobrym poziomie wystarczą 2 tygodniowo ekspozycje na światło słoneczne przez 10-15 min. Do dawkowania witaminy D w suplementach należy podchodzić w sposób wyważony, gdyż opinie są podzielone. Na pewno należy pamiętać że witamina D ma długi okres półtrwania i jest magazynowana w komórkach tłuszczowych, więc można przyjmować suplementy na przykład co drugi dzień lub raz na tydzień, zwykle podaje się dawkę dzienną 2000 IU. Sama suplementacja witaminą D może jest bezpieczna, tania oraz społecznie akceptowana w związku z tym zasadne staje się jej dawkowanie w okresie zimowym.

Uzupełnienie niedoborów w postaci zbilansowanej diety jest podstawowym krokiem jaki możemy wykonać w przypadku depresji. Należy zaznaczyć, że jeżeli u pacjenta są wskazania do stosowania leków psychotropowych to dieta i suplementacja są tylko składową całości leczenia, mają działanie uzupełniające i wspomagające. 



« Błędy przy wzmacnianiu mięśni brzucha Ćwiczenia na odcinek szyjny kręgosłupa »

Kopiowanie w celach komercyjnych lub nieprywatnych i rozpowszechnianie jakąkolwiek metodą poligraficzną, czy elektroniczną jest zabronione, chyba że zostało inaczej uzgodnione z autorem.