Terapia pijawką lekarską
Jak dotąd opisano ok 680 gatunków pijawek, w Polce występuje ich 47. Nie wszystkie mają lecznicze właściwości, niektóre z nich posiadają wyspecjalizowany narząd zwany ryjkiem, który działa wręcz destrukcyjnie na tkanki, rozrywając je. Pijawki różnią się pod względem ilościowym i jakościowym przydatnych związków. Pijawka lekarska, czyli używana w terapii poprzez badania genetyczne została podzielona na 3 grupy:
- medicinalis objęta ścisła ochroną gatunkową
- verbana
- orientalis
Coraz więcej szpitali uniwersyteckich zajmuje się hirudoterapią, powstają prace badawcze, W 1995 WHO wciela terapię pijawką lekarską i akupunkturę jako metody medycyny niekonwencjonalnej, ale zaakceptowane przez medycynę zachodnią. Numer katalogowy w spisie procedur medycznych 99.991 ICD- 9 służący jako postawa rozliczeń z NFZ. Do 1965 pijawka w Polsce była uważana za lek, później została ona zlikwidowana z tej listy.
Działanie
Pijawki nie „wysysają złej krwi”, ale produkują dobrotliwe związki przy około 160, poznanych jest ok 60. Wydzieliny z gruczołów ślinowych wykazują szereg działań: p/ obrzękowych, p/ zapalnych, p/ zakrzepowych, p/ bólowych, regulują zaburzenia krążenie, redukcja niedotlenienia tkankowe i ciśnienie, detoksykują organizm- odtruwające, powodują wzmocnienie odporności, zmniejszenie powikłań udarów czy zawałów.
Substancje z pijawek działają kilka naraz, na rożnych miejscach. Hirudyna – jej działanie jest wyolbrzymione została pierwsza wykryta, ale ma małe znaczenie, przyjmuje się ze przez godzinę i znika przez nerki. W 1984 wyprodukowano te białko, podano i nie stwierdzono efektów leczniczych. Okazało się ze nie jest to jedna forma tylko kilkanaście innych, a 7 podstawowych aktywowanych jest w czasie na zasadzie centów koenzymatycznych i zmieniają swoje struktury, jedna forma przechodzi w drugą. W Niemczech jest sprzedawana hirudyna w zastrzykach w nazwie ma „R” . rHirudyna to forma zrekombinowanej hirudyny, nie mającej nic wspólnego z hirudyna w pijawce.
Wskazania nie są ściśle wytyczone, zawsze trzeba patrzeć na całokształt sytuacji, choroby współistniejące, brane leki. Istnieje cala lista chorób z rożnych dziedzin gdzie pijawki zastosowano i był opisany pozytywny efekt w tym leczeniu. Co nie znaczny, że choroba z tej listy jest autonomicznie wskazaniem. np. chory na niedokrwieniem serca, ale przyjmujący leki, z niską morfologia – jest wykluczony. Lista wskazań jest to ciężki temat, gdyż to samo schorzenie, ten sam objaw chorobowy może być odpowiednikiem różnych zaburzeń. Ta sama choroba może być w rożnym stadium rozwoju lub towarzyszyć jej mogą inne zaburzenia. Podane niżej jednostki chorobowe miały pozytywne opublikowane efekty w literaturze jak i potwierdzone działanie praktycznie:
żylaki, zakrzepowe zapalenie żył, pajączki
migrena
łuszczyca
różyczki, pajączki
stany wirusowe objawy półpaśca, opryszki
blizny, stany obrzękowe
alergie i choroby skóry
trudno gojące się rany, hemoroidy
rwę kulszową, zapalenie korzonków nerwowych
różne bóle kręgosłupa
nerwice i depresję
szumy w uszach
kontuzje sportowe, obrzęki powypadkowe
krwiaki i zakrzepy
choroby nerek, dnę moczanową
impotencje
bóle stawów
upiększająco, przeciwzmarszczkowo
łuszczyca,
rozstępy skórne
nadciśnienie tętnicze
przeciw miażdżycowe, obniżenie LDL ,zwiększenie HDL
choroby i bóle serca
choroby płuc i oskrzeli
Parkinson, Alzheimer, SM
udar niedokrwienny
Przeciwwskazania, niektóre dyskusyjne
- ciąża
- młody wiek pacjenta
- udar krwotoczny
- nowotwory
- krytyczne niedokrwienie
- pęcherzyce, rozległe zmiany skórne, odleżyn,
- skazy krwotoczne wszystkie, w tym hemofilia
- antykoagulanty , przeciw płytkowe, leki na rozszerzanie krwi typu Polocard, Acard, Fraksipatyny, Polopiryny, Heparyny,
- marskość wątroby, wrzody z krwawieniem, owrzodzenie jelita
- niskie ciśnienie krwionośnych
- choroby doprowadzające do zaburzeń immunologicznych, niedobory przeciwciał,
- terapie immunosupresyjne, leki stosowane w przypadku przeszczepień narządów, chemioterapia
- keloid- tendencja do tworzenia bliznowców
- ostre infekcje toczące się w danym momencie
- pacjenci w stanie ciężkim
- ogólne grzybice, kandydoza
- zakrzepica żył głębokich
- brak śledziony
- niewydolność nerek
- chorzy psychicznie, z powodu interakcji związków pijawki z lekami
Zabieg
Ilość oraz częstotliwość stosowana w terapii pijawek jest zależna od rodzaju, wieku, wagi, zaawansowania choroby. Po ok 30-45 min zdecydowana większość związków została z pijawki wypuszczona, powyżej tego czasu to tylko picie krwi, trzymanie pijawki dłużnej niż godzinę nie ma sensu. Pijawki kładziemy w rożnych miejscach:
miejscowo – jak najbliżej chorego miejsca, zwiększając koncentracje związków
ogólnie, segmentranie gdy nie możemy przyłożyć w samym miejscu ogniska chorobowego np. przy niedokrwieniu, związki tez dopłyną do tego miejsca, korzystając z odruchów trzewno- skórnych i refleksoterapii
Bakterie, zagrożenia
Hirudo medicinalis podsiadają w układzie pokarmowym bakterie Aeromonas- jej zadaniem jest produkcja antybiotyku, dzięki czemu inne bakterie rozkładające w gnijny sposób krew nie zaburzają pracy: bakteria ta produkuje witaminy, enzymy trawienne. Nie jesteśmy w stanie pozbawić pijawek tej bakterii, bez nich sobie nie poradzi. Pijawki hodowane w laboratoriach i sterylnych warunkach nie są wolne od grzybów, ale jak każda terapia niesie ze sobą ryzyko powikłań nie są od nich wolne. Większość zakażeń obserwowana jest u pacjentów szpitalnych gdzie są rozległe uszkodzenia, ubytki tkanek, obniżona odporność, a pacjent znacznie osłabiony. Objawy zakażenia są często nieswoiste: biegunki,temperatura, zaczerwienie rany. Bakteria Aeromonans jest zasadniczo w każdym zbiorniku wodnym, by doszło do zakażenia musi dojść do ciągu pewnych zdarzeń, sprzyjających okoliczności np: zaburzenia odporności, urazu, niedotlenienia tkanek,ran,cukrzyca. Szybka o reakcja i podanie antybiotyku, powoduje dobrą reakcje i wyleczenie.
Terapia bez powikłań oparta jest o dobry wywiad z diagnozą, wykluczenie przeciwwskazań, interpretacje wyników badań medycznych, prawidłową procedurę terapeutyczną, przestrzeganie zaleceń terapeuty przez pacjenta.
Uwagi
- od początku 2011 pijawki są pod ochroną sanepidu. Pijawki stosowane są jednorazowe, po zabiegu są odpowiednio utylizowane, gdyż krew innej osoby może powodować ryzyko zakażenia
- pijawki muszą mieć dokument swojego pochodzenia, skąd zostały wzięte
- podczas terapii pijawką lekarską nie odstawiamy leków przepisanych i zleconych przez lekarza.
Terapia pijawką lekarską jest formą terapii, którą mogą zajmować się terapeuci po odbyciu odpowiedniego kursu. Terapia nie zastąpi leczenia konwencjonalnego, może być jego uzupełnieniem, ale nie prowadzona zamiast niego. W razie wątpliwości zawsze wskazana jest konsultacja z lekarzem.
