Fizjoterapia w uszkodzeniach kompleksu barkowego

Do kompleksu barkowego zaliczamy staw: ramienno- łopatkowy, mostkowo- obojczykowy i barkowo- obojczykowy, łopatkowo- piersiowy.Anatomicznie bark  jest bardzo złożony, zawiera kilka stawów, 18 mięśni,liczne więzadła oraz inne. Jest to struktura, który często ulega uszkodzeniu, gdyż posiada dużą mobilność czyli ruchomość, więc jego stabilizacja jest zaburzona. Terapia jest stosunkowo prosta, jeśli jest dobra diagnostyka, w tym celu wykonuje się szereg testów i badań. Dodatkowo objawy w barku mogą wynikać z promieniowania innych struktur np. odcinka szyjnego abo narządów wewnętrznych (serce, śledziona). Na całkowity obraz składa się: 

  1. Dokładny wywiad (objawy, ich siła, początek, dolegliwości podczas aktywności)
  2. Badanie fizykalne. Wywiad w dolegliwościach barku nie jest charakterystyczny, dlatego przeprowadza się wiele testów, wśród nich można wymienić: oglądanie pacjenta, badanie odcinka szyjnego, ruchy czynne i pasywne oraz testy specjalne.
  3. Badania obrazowe.

Diagnostyka zatem jest bardzo istotna, ponieważ samo rozpoznanie PHS (zespół bolącego barku), tak często pisana przez lekarzy nie jest wystarczające, jest to jedynie informacja dla fizjoterapeuty ze pacjenta boli bark, nie zawiera rozpoznania pato- anatomicznego.

Najczęstsze patologie barku i postępowanie w Naturalreha.

 

 

 

 

 

 

 

Ciasnota podbarkowa. Szeroko rozumiany konflikt pod dachem stawu to najczęstsza przyczyna bólowa obręczy barkowej .Przypadłość tworzy się pomiędzy głową kości ramiennej a dachem stawu (wyrostek barkowy i więzadło kruczo- barkowe), pomiędzy tą niewielką przestrzenią jest podbarkowa. W tym obszarze ścięgna mięśni rotorów zostają uszkodzone, gdy nierównowaga i mięśnie są słabe, jest ryzyko uszkodzeń, zwiększone przez powtarzalne czynności nad głowa. Wyróżniamy poddział na pierwotny, gdzie czynnikiem ryzyka jest tu budowa wyrostka barkowego oraz wtórny- uszkodzenia lub niestabilności, spowodowanego uszkodzeniem nadgrzebieniowego i/lub podgrzebieniowego. U 50% chorych występuje w wywiadzie uraz barku, ale uszkodzenia mogą powstać tez na skutek chorób np. rzs. W długo trwających uszkodzeniach może dojść do zerwania głowy długiej mięśnia dwugłowego. Małe uszkodzenia powodują osłabienie stabilizacji głowy kości ramiennej, funkcje taką przejmuje mięsień naramienny doprowadzając do dalszego zwężania przestrzeni podbarkowej. Pod wpływem czasu na skutek bliznowacenia postępuje ograniczenia ruchów, pojawia się asymetryczne ustawienia barków.Rehabilitacja świetnie sobie radzi z problemem . leczenie natomiast jest dość długie średnio 4 miesiące, a z wizyty na wizytę wcale nie jest lepiej, najczęściej jest to zmienne, a efekty obserwujemy raczej w skali tygodnia na tydzień. Gdy celem jest wyciszenie zapalenia w ostrej fazie stosujemy: masaż kostka lodu, jonoforezę lub fonoforezę. W celu przeciwbólowym i zwiększającym ruchomość stosowane są:

  • głęboki masaż poprzeczny dla uszkodzonych struktur, 
  • rozluźnienie mięśnia piersiowego mniejszego,
  • odbudowa rytmu ramienno- łopatkowego metodą PNF,
  • trening koncentryczny i ekscentryczny uszkodzonych mięśni,
  • kinesiologytaping,

Jest dowiedzione naukowo, że większość uszkodzeń pierścienia rotatorów goi się samoistnie, bez potrzeby leczenia operacyjnego pod warunkiem konsekwentnego leczenia rehabilitacyjnego. Należy pamiętać o profilaktyce. Chory, który przeszedł schorzenie jest w grupie ryzyka do nawrotu. Pacjent musi nauczyć się dbać o kondycje swoich barków, ich wzmacnianie i uelastycznianie.

 

 

 

 

 

 

Zamrożony bark to nazwa potoczna to przede wszystkim zapalenie i powikłania zapalenia stawu ramienno- łopatkowego.Pod tym pojęciem rozumiemy ograniczenie ruchów po urazie, mikrourazach czy w wyniku chorób powodujących przykurcz struktur tworzących staw barkowy. Także do przyczyn zaliczamy inne urazy np. przedramienia czy np. niedowład połowiczy po udarze i w ich wyniku unieruchomienie. Należy podkreślić, że właśnie przedłużające się unieruchomienie np. noszenie temblaku powoduje ograniczenie ruchomości i może być nieodwracalne. Z badan wynika, ze częściej dotyczy niedominującej kończyny, osób z siedząca praca i zamkniętych w sobie introwertyków. W schorzeniu mamy 3 fazy, które determinują proces usprawniania:

  1. Nie ma ograniczeń ruchomości, ale ruchy aktywne i pasywne są bolesne.
  2. Sztywnienia, ból jest mniejszy niż w fazie 1, ale następuje ograniczenie ruchomości o typie wzorca torebkowego (rotacji zewnętrznej, odwiedzenia, rotacji wewnętrznej).
  3. Ból jest mały, nie stanowi on problemu, nawet nie występuje, są znaczne ograniczenie i utrata ruchomości.

W zależności od fazy dobierane jest rożne postępowanie fizjoterapeutyczne: 

  • nauka ćwiczeń wspomaganych i czynnych we wszystkich płaszczyznach ruchu,
  • terapia manualna szybkie dystrakcje, mobilizacje torebki stawowej
  • kinesiologytaping mięśniowo-powięziowy,
  • odbudowa rytmu ramienno łopatkowego (PNF),
  • delikatne formy stretchingu, delikatne ćwiczenia rozciągające,

 

Staw barkowo – obojczykowy, gdzie najczęstszą przyczyną jest uraz: poważny (złamanie obojczyka, upadek na bark), a także na skutek błahej przyczyny np. trącenie. Objawy nasilają się w trakcie aktywności nad głową. Schorzenie nie daje dużych symtomów– raczej dyskomfort, ale ma słabą tendencje do samoleczenia, nieleczony staw może doprowadzić do zwyrodnień, nawet u młodych 40 letnich osób, dodatkowo może spowodować typ III pierwotnego zespołu ciasnoty podbarkowej, czego nie wyleczymy zachowawczo. Leczenie trwa średnio 4-5 tygodnie zawiera:

  • głęboki masaż poprzeczny,
  • mobilizacja stawu barkowo- obojczykowego,
  • rozluźnianie mięśnia piersiowego mniejszego.
  • technika Jonesa.

 

 

 

 

 

 

Uszkodzenia mięśniowe. Najczęściej uszkodzonym mięśniem jest nadgrzebieniowy izolowanie lub wraz z podbrzebieniowym, gdzie czasami traktowane są jako funkcjonalna całość. Przyczyną mogą być naderwanie struktury albo sumujące się mikrourazy, a uszkodzenie może być na przyczepie lub w przejściu ścięgna w brzusiec. Ta lokalizacja jest kluczowa, bowiem od tego zależna jest terapia i brak określenia struktury jest najczęstszą przyczyna braku skuteczności terapii obręczy barkowej.Leczenie trawa dość długo 3-8 tyg, natomiast przy świeżych mechanicznych uszkodzeniach czas ten to 2-3 tygodniach, wykonujemy: 

  • głęboki masaż poprzeczny w miejscu uszkodzeniach,
  • trening ekscentryczny i koncentryczny w bezbólowym zakresie,
  • stymulacja stożka rotatorów,
  • rozluźnianie mięśnia piersiowego mniejszego,
  • odbudowa rytmu ramienno- łopatkowego z pomocą metody PNF.

 

 

 

 

 

Dodatkowo w usprawnianiu pooperacyjnym schorzeń kompleksu barkowego należy zadbać o mobilizacje blizny. Powinny być one uelastycznione, ponieważ gdy o to nie zadbamy mogą one powodować ból i ograniczać zakres ruchu.Opracowanie manualne wykonuje się stosując rożne techniki: rozcieranie, przełamywanie, rozciąganie, w celu osiągnięcia do 7 tyg po zabiegu, tak samo elastyczna skora jak na zdrowej kończynie.Kinesiologytaping dający bardzo dobre efekty, aplikacje mają na celu wspomaganie przebudowy i równomiernego rozłożenia włókien kolagenowych. Naklejamy bezpiecznie 2-3 tygodnie po zamknięciu się rany.

 

 

 

 

 

 

Schorzeń, urazów barku jest bardzo wiele, artykuł nie opisuje ich wszystkich, ale jest dobrym wstępem do zrozumienia celowości rehabilitacji.     




« Postępowanie w schorzeniach stawu barkowo- obojczykowego. Publikacja Kompleksowa rehabilitacja po mastektomii »

Kopiowanie w celach komercyjnych lub nieprywatnych i rozpowszechnianie jakąkolwiek metodą poligraficzną, czy elektroniczną jest zabronione, chyba że zostało inaczej uzgodnione z autorem.