Hallux valgus- postępowanie terapeutyczne + ćwiczenia
Definicja. Zniekształcenie koślawe palucha określane potocznie jako haluks (hallux valgus), jest to jedno z najczęściej występujących zniekształceń w odrębie stopy. Stanowi on bolesną deformacje przodostopia na poziomie 1 stawu śródstopno- paliczkowego(MTP). Może być spowodowane bocznym podwichnięciem stawu MTP i/lub wewnętrznym przemieszczeniem bliższego paliczka palucha a także zniekształceniem stawu międzypaliczkowego. Dodatkowo może także występować pronacja palucha oraz odchylenie przyśrodkowego pierwszego promienia- szpotawość pierwszej kości śródstopia.
Obraz kliniczny zgłaszany przez pacjentów:
- ból po stronie przyśrodkowej, także dolegliwości ponad grzbietową częścią stawu, dodatkowo także bolesność spowodowana zniekształceniem pozostałych palów lub metatarsalgią
- trudności w doborze obuwia
- ograniczenia w aktywności fizycznej
- obecność odcisków i modzeli
- nieestetyczny wygląd
- ograniczenia zgięcia grzbietowego palucha
- sztywność szczególnie poranna
- pieczenie, mrowienie, drętwienie nad grzbietową stroną co może być spowodowane drażnieniem nerwu skórnego grzbietowego przyśrodkowego
Cechy różnicowe i diagnostyczne:
- choroba przewlekła
- odchylenie paliczka bliższego do boku
- przyśrodkowe odchylenie pierwszej kości śródstopia, które powoduje powstanie wyniosłości nad głową pierwszej kości śródstopia nazywanej „bunion”
- tkliwość uciskowa wyniosłości (nie ostrogi po stronie grzbietowej)
- zwiększenie kąta ustawienia palucha na zdjęciu rtg
Przyczyny. Najczęściej powstaje on na skutek obniżenia sklepienia podłużnego przyśrodkowego i sklepienia poprzecznego, słabszej budowy mięśniowo- więzadłowej, osłabienia układu statycznego stopy pogłębione dodatkowo przez czynniki zewnętrzne takie jak: ciasne obuwie z wąskimi noskami oraz pewne predyspozycje genetyczne. Zauważono także zwiększenie występowania u osób uprawiających niektóry aktywności fizyczne np. joga i niektóre asany.
Terapia w Naturalreha. Odpowiednie leczenie ma na celu zmniejszenie dolegliwości i zapewnienie funkcjonalnie użytecznego efektu leczenia. Proponowane leczenie rehabilitacyjne składa się z kilku etapów: terapii manualnej, kinesiologytaping, kinezyterapii, edukacji dodatkowo może być uzupełnione o leczenie tzw „domowym sposobem” oraz tradycyjnymi zabiegami fizykoterapeutycznymi: laserem biostymulujacym oraz falą ultradźwiękową. Stosowana terapia musi być wykonana w serii i dla wielu pacjentów jest dość nieprzyjemna, jednakże efekty są bardzo dobre. np. u pacjentki ze znacznym zniekształceniem zastosowano serie 5 zabiegów za zakresu terapii manualnej oraz kinesiologytaping co przyczyniło się do całkowitego uwolnienia dolegliwości bólowych na okres 7 miesięcy, aktualnie stwierdza się epizodyczne pobolewanie co jest natychmiast łagodzone przez doraźną rehabilitację.
Terapia manualna, gdzie celem jest poprawa rozciągliwości tkanek poprzez bierne rozciąganie przywodzicieli oraz prostowników palucha. Pracujemy także nad ruchomością stawu podstawowego poprzez zastosowanie trakcji oraz mobilizacji ślizgowych. Istnieje także wiele form masażu nakierowanych w dużej mierze na mięśniowo- powięziowe punkty spustowe,które mogą dawać dolegliwości. Należy nadmienić, iż niezależnie od tego czy problem jest w pierwszym stawie śródstopno- paliczkowym czy obok terapii ręcznej należy poddawać wszystkie mięsnie w odrębie stopy, w których zlokalizowane są punkty spustowe.
Metoda PNF stosowane wzorce dla kończyny dolnej i stopy, celowane w przetorowanie i trenowane prawidłowego obciążenia stopy, zwłaszcza punktów podparcia, które są istotne podczas ergonomicznego i efektywnego chodu. Terapia jest bardzo pomocna po interwencji chirurgicznej.
Kinesiologytaping- celem będzie skorygowanie patologicznego ustawienia palucha i stopy oraz utrzymanie go w w właściwym ułożeniu. W terapii warto zastosować także terapię punktów spustowych szczególnie dla krótkich mięśni stopy, warto także pracować nad mięśniem brzychatym łydki i płaszkowatym, przykurczone mogą wzmagać dolegliwości, korzysta się z technim masażu poprzecznego, pozycyjnego rozluźniania, lokalnego rozciągania, aktywnego rozluźniania oraz poizometrycznej relaksacji mięśniowej.
Domowy sposób, przepis na maść od uznanego lekarza.Składniki:100 ml terpentyny, 100 ml ocet spirytusowy 10% , 2 całe jaja z skorupkami zgniecione.Sposób użycia: Całość łączymy i mieszamy do jednolitej konsystencji, potrząsamy każdego dnia, odstawiając na 3 tygodnie, po tym czasie smarujemy 3 razy na dzień na wybraną okolicę.
Kinezyterapia, gdzie istotne jest przywrócenie optymalnej długości przykurczonych mięśni tj. przywodziciela palcucha i części bocznej zginacza krótkiego palucha, odbudowanie siły mięśni podeszwowych tworzących sklepienie stopy oraz wzmocnienie mięśnia strzałkowego długiego, który u osób noszących buty na obcasie ulega osłabieniu.Każde z ćwiczeń robimy 10 razy na zajętą kończynę w 1 serii.
Ćwiczenie 1
PW: stojąc, palce stopy opierają się o podpórkę np. książką
Ruch: przesuwanie za pomocą palców podpórki do pięty
Ćwiczenie 2
PW: stojąca obunóż lub jednonóż, co da większe dociążenie stopy
Ruch: mocne napięcie mięśni podeszwowej strony stopy, próbując zbliżyć piętę do palców stopy, nie odrywając ich od podłoża
Cel:krótkie mięśnie stopy, korekta wysklepienia podłużnego
Ćwiczenie 3
PW: stoimy na podpórce na zewnętrznej krawędzi stopy, paluch oraz część przyśrodkowa stopy jest poza nią
Ruch: Uginanie nogi w kolanie przy wyprostowanej sylwetce, zachowujemy równowagę przez 15 s
Cel: wzmocnienie mięśnia strzałkowego długiego
Ćwiczenie 4
PW: stojąc, stopa oparta o podłoże
Ruch: izolowane unoszenie palucha do zgięcia grzbietowego
Cel: stymulacja selektywnej pracy zginacza palucha
Ćwiczenie 5
PW: stanie, ręce w pozycji „skrzydłek”
Ruch: przysiad na całych stopach, bez odrywania pięt od podłogi, przytrzymać 20 s
Cel: rozciąganie trójgłowego łydki
Ćwiczenie 6
PW: stojąc obunóż lub na jednej nodze
Ruch: rozstawianie palów z odwodzeniem paluchów
Cel: wzrost aktywności odwodziciela palucha
Ćwiczenie 7
PW: siad na krześle, stopy palcami złączone, pomiędzy 2 palcem a paluchem jest paluch
Ruch: odwodzenie w bok „chorego” palucha przeciw jego oporowi, bez oderwania pięt od podłoża
Cel: wzmocnienie siłly mięśniowej odwodziciela palucha
Ćwiczenie 8
PW: leżąca, na paluch zakładamy elastyczną taśmę, drugi koniec przywiązujemy
Ruch: zgięcie grzbietowe palucha (do siebie) przeciw oporowi, napięcie 10 s
Cel: zwiększenie sily mięśniowej zginacza palucha
Ćwiczenie 9
PW: siad na krześle
Ruch: przesuwanie podkurczonych palców po podudziu drugiej nogi
Cel: stymulacja czucia i mięśni stopy
Ćwiczenie 10
PW: siad ugięty, podeszwy stóp złączone
Ruch: naprzemienne zgięcie i wyprost w stawach kolanowych z utrzymaniem złączonych stóp
Ćwiczenie 11
PW: siedząca
Ruch: unoszenie naprzemienne nóg, tak aby zobaczyć podeszwę stopy
Ćwiczenie 12
PW: siad, nogi na ścianie ustawione zewnętrzna stroną na podłodze, pomiędzy stopami trzymamy taśmę
Ruch: pociąganie taśmy dłońmi, starając się ją utrzymać stopami, napięcie 5 s, rozluźnienie 5 s
Cel: wzmocnienie krótkich mięśni stopy