Wdowi garb- terapia
Słowo wstępu- definicja, objawy, przyczyny...
Wdowi garb charakteryzuje się pogłębioną kifozą piersiową, wysunięciem głowy w stosunku do tułowia tzw. protrakcją, następuje „zamykanie klatki piersiowej” poprzez wysuwanie barków do przodu oraz palpacyjne zgrubienia tkanki w dolnym odcinku kręgosłupa szyjnego. W okolicy połączenia szczytowo- potylicznego drobne mięśnie są w „skróceniu” ze względu na wysunięcie głowy, ustawienie jej w wyproście-zwiększając lordozę szyjną z równoczesną nadmierną kompresją kręgów. Natomiast okolica przejścia szyjno- piersiowego jest ustawiona w pozycji zgięcia prowadząc do hyperkifozy piersiowej, która utrudniając oddychanie może mieć wpływ na obniżenie wydolności krążeniowo- oddechowej. Zatem dysfunkcja ma wpływ na kształt kręgosłupa szyjnego i piersiowego, defekt estetyczny z niekiedy występującymi zmianami skórnymi w postaci zmian naczyń powierzchownych teleangiektazji – pajączków, na co głównie skarżą się pacjentki. Wdowi garb może przebiegać początkowo bezobjawowo, później mogą się pojawić dolegliwości bólowe, ograniczenia ruchomości, migreny, promieniowanie i parastezje do łopatek, kończyny górnej, głowy, zawroty, szumy w uszach a nawet zaburzenia widzenia. Niekiedy współistniejące skrócenie mięśnia mostko- sutkowo -obojczykowego może przenosić się na objawy ze strony stawów skroniowo- żuchwowych, powodując jego sztywność, zgrzytanie zębami w trakcie snu (bruksizm) oraz inne jego dysfunkcje. W przypadków przykurczów lewego mięśnia piersiowego pacjent może odczuwać dolegliwości o typie wieńcowym: ucisk w klatce piersiowej, bóle okolicy przedsercowej, dlatego sprawą zasadniczą jest wykonanie badań specjalistycznych wykluczających sprawy kardiologiczne.
Przyczyną powstania mogą być trwałe nawyki posturalne tj. wykonywana praca, także genetyczna predyspozycja budowy kręgosłupa, hyperlordzoa szyjna, przepuklina lub kręgozmyk na poziomie C6/ C7, przebyta w młodości choroba Sheuermanna, osteoporoza, współistniejący dodatkowo zespół T4 oraz syndrom skrzyżowania górnego. Ten ostatni z angielskiego upper crossed syndrom to jedna z najbardziej bezpośednich przyczyn głównego zaburzenia, wg dr V. Jandy jest to charakterystyczna opowiedz mięśni na zaburzenie pracy stawu, jest ogólnoustrojową odpowiedzią organizmu na stres. Charakterystyczny wzorzec posturalny może powstać jako odpowiedź psychofizyczna na często odczuwane emocje i definiuje się go także w nomenklaturze jako „hak na mięso”. A. Rakowski twierdzi, iż garb ten jest znakiem nagromadzenia i nierozładowania gniewu, kompleksów i skłonności do wycofania się, stłumieniu uczuć sięgających dzieciństwa. Sztywności pleców nie da się znacząco zredukować, dopóki zdarzenia nie zostaną uświadomione i przepracowane . Korekta pleców okrągłych o podłożu psychogennym wymaga pracy nad emocjami, dlatego oprócz fizjoterapii w takich przypadkach wskazana jest także psychoterapia.
Rozumienie kliniczne, terapia...
Terapia może przynieść znaczną poprawę nawet w przypadku dużych zmian, ponieważ w prawie każdym przypadku można zastosować pracę m.in. nad tkankami miękkimi czy mobilizacjami (terapię manualną). Bardzo dobre efekty przynosi także masaż próżniowy bańską chińską, ma on bowiem znaczne głębsze i i intensywniejsze bodźcowanie: przekrwienie i rozluźnienie od masażu klasycznego. Jego działanie lecznicze związane jest z silniejszym ukrwieniem tkanek w obszarze poddanym zabiegowi, ich polepszonym odżywianiem oraz zwiększonym odpływie kwi i limfy, co sprzyja szybszemu usuwaniu produktów przemiany materii. Poza tym terapia to jednej z najszybszych sposobów odprężenia i rozluźnienia mięśni.
Kinezyterapia (ćwiczenia) mają także ogromne znaczenie w procesie korekty postawy w wdowim garbie. Niektóre mięśnie mogą być przykurczone, mają wzmożone napięcie są to : mięśnie karku, podpotyliczne, górna część mięśnia czworobocznego (zstępująca), dźwigacz łopatki, piersiowy większy i mniejszy, natomiast ich antagoniści są osłabione tj. głębokie zginacze szyi, równoległoboczne i dolna część czworobocznego (cz. poprzeczna), żebaty przedni, międzyłopatkowe. W wdowim garbie dochodzi do zaburzenia równowagi mięśniowo- nerwowej jedne mięśnie są cały czas aktywne i wpływają hamująco na działanie antagonistycznych, co w konsekwencji ma wpływ na pracę całego układu narządu ruchu. Aby wyrównać ten dysbalans należy w popracować nad strukturami- znormalizować mięśnie o wzmożonej aktywności, błędem jest zaczynianie od osłabionych, co może skutkować ich niewydolną pracą. W kolejnym etapie należy popracować nad wszystkimi strukturami, zintegrować je i wykorzystać do konkretnych aktywności. Każdy z wymienionych mięśni może generować punkty spustowe będące przyczyną bólów i promieniowania. Mięśnie pochyłe i mostkowo- sutkowo -obojczykowe to jedne z najbardziej podstawowych miejsc do pracy, gdyż mało kto nie ma ich napiętych. Terapia na nich za pomocą punktów spustowych może zmniejszyć napięcie w tkankach, bólu barku, stawu skroniowo-żuchwowego, klatki piersiowej, głowy a nawet promieniowania do ręki. Najczęściej stosowane techniki to: masaż poprzeczny, rozluźnianie mięśniowo- powięziowe czy chociażby rozluźnianie mięśnia piersiowego mniejszego. Pacjent może także wzmocnić i utrwalić efekt terapii poprzez autoterapię, po wcześniejszej demonstracji i zrozumieniu technik może wykonać samodzielne rozluźnianie mięśniowo- powięziowe lub relaksację poizometryczną.
Zasadniczą metodą jest praca metodą PNF, zaczynając ją od struktury do konkretnych aktywności. Wykorzystuje się oddychanie górnożebrowe oraz pracę bezpośrednią i pośrednią (np. na macie wykorzystując wzorce kończyny dolnej). Mięśnie nadmierne przykurczone rozciągamy pracujemy głównie ekscentrycznie dążąc do kontrolowanego przez pacjenta zwiększenia zakresu ruchu, w obniżonym napięciu staramy się budować napięcie głównie przez pracę koncentrycznie i statyczną, wzmacniając przez trening siłowy. Możemy wykorzystać techniki trzymaj- rozluźnij, napnij -rozluźnij, kombinację skurczów izotonicznych. Warto wykorzystać też wszystkie wzorce łopatki, stymulując najbardziej zaangażowane w dany ruch mięśnie. elewacja przednia- dźwigacz łopatki, równoległoboczny, zębaty przedni depresja tylna – zębaty przedni, cz. dolna równoległobocznego, najszerszy grzbietu elewacja przednia- równoległoboczny, zębaty, piersiowy mniejszy i większy elewacja tylna- czworoboczny, dźwigacz łopatki. W terapii można stosować także elementy kinesiologytapingu, wykorzystując technikę mięśniową, która zmniejsza napięcia mięśni i powięzi mięśniowej, eliminuje ból oraz rozluźnia okolicę zabiegową. W pracy dodatkowym elementem jest neuromobilizacja nerwu pośrodkowego- polegająca na wykonaniu technik manualnych, których zadaniem będzie zniesienie mechanicznych zaburzeń powstających w układzie nerwowym. Metoda ta oparta jest na założeniu, że efekty zmian mechanicznych mają bezpośredni wpływ na funkcje neurologiczne, fizjologię układu nerwowego oraz na mechanizm związany z bólem. Uwolnienie ciśnienia lub napięcia działającego na nerw może wpłynąć pozytywnie na redukcję dolegliwości bólowych, prowadząc do zwiększenia dokrwienia i transportu wzdłuż włókien.
Na zakończenie...
Zatem jest dostępny cały wachlarz różnych zindywidualizowanych technik i metod na wdowi garb. Wczesna konsultacja u specjalisty może przynieść znaczne zmniejszenie dysfunkcji,bólu, sztywności, ograniczeń ruchomości i aktywności z zniwelowaniem/ zmniejszeniem defekty esetycznego. Warto podkreślić, że sprawą oczywistą jest to, że bez zmiany pewnych nawyków postawy i ruchowych nie jesteśmy na trwałe wdrożyć skutecznej terapii.